Beginnen met wijn: de basisbegrippen

Ik zal de komende periode vaker blogs schrijven over ‘beginnen met wijn’, en dit is de eerste. Als je vragen hebt of specifieke verzoeken, laat het me zeker weten!

• Afdronk: de afdronk is hoe lang de smaak van de wijn nog in je mond blijft hangen na het drinken. Een wijn heeft een korte afdronk als je deze na vijf seconden niet meer in je mond proeft, bij een lange afdronk kan je uitgaan van rond de vijftien seconden. Een kwestie van tellen!
• Aroma: de geur in de wijn.
• Balans: hoe alle elementen in de wijn samenwerken, dus zuren, fruit, tannines en alcohol.
• Body: De body van de wijn is hoe ‘dik’ de wijn aanvoelt in je mond. Een dunne body is te vergelijken met water, een hele volle body gaat richting yoghurt of mayonaise. Je kan dit het beste identificeren door de wijn helemaal door je mond te laten gaan (spoelen), uit te spugen en hierna hetzelfde te doen met een slokje water. Ook wel mondgevoel. 
• Droog: Droge wijn bevat maximaal vier tot negen gram reststuiker per liter.
• Halfzoet: Wijn die tot 45 gram suiker per liter bevat.
• Mousserende wijn: Deze wijn heeft bubbeltjes door een tweede vergisting. Deze wijn is al klaar, maar dan wordt er nog wat suiker en gist toegevoegd, waardoor een tweede vergisting ontstaat. Hierbij vormt koolzuurgas en dat zorgt voor de kleine belletjes. Dit is trouwens de traditionele methode, er zijn ook mousserende wijnen waarbij simpelweg koolzuurgas wordt toegevoegd aan stille wijn.
• Pétillant: Een wijn die pétillant is, is licht mousserend.
• Secundair aroma: Aroma’s in de wijn die ontstaan door het proces van wijnmaken, dus bijvoorbeeld de rijping op vaten en de vergisting. Dit kunnen aroma’s zijn van kruiden, hout, kokos, tabak of zuivel.
• Slurpen: Als je wijn goed wilt proeven, helpt het om wat lucht in je mond te zuigen. Dit veroorzaakt wat geslurp, wat niet heel charmant is, maar er wel voor zorgt dat je de wijn beter proeft.
• Tannine: Tannine is een verzamelnaam voor een groep chemische stoffen die in allerlei soorten fruit zit, en ook in druiven. In druiven bevinden de tannines zich in de schil pitjes en stelen en op die manier belandt tannine in de wijn. Het kan ook komen van hout van wijnvaten.
  Tannine in wijn kan je herkennen aan een wat samentrekkend, drogend gevoel in je mond. Je kan verschil proeven tussen tannines van rijpe druiven en van nog wat onrijpe druiven. In het laatste geval kan een tannine wat streng en wrang smaken. Rijpe tannines zijn juist heel vol, ‘rond’ en in balans met de rest  van de wijn.
  Je vindt tannines vooral in rode wijnen, bij witte wijnen is het zeldzaam en áls er tannines in zitten, is het vaak onprettig.
• Tertiair aroma: Aroma’s in de wijn die ontstaan door rijping op fles. Dit zijn bijvoorbeeld aroma’s van paddenstoelen, mos en bosgrond.
• Walsen: Je wijn rond laten gaan in je glas, zodat er meer lucht bij komt. Op deze manier ruik je de aroma’s beter.
• Zuurgraad: Hoe zuur de wijn is. Zuren in de wijn zorgen voor meer frisheid. Elke wijn heeft zuren.

• Barrique: Eikenhouten vat waarop wijn gist of rijpt. Nieuwe eikenhouten vaten geven extra smaak en body aan de wijn, oude eikenhouten vaten geven alleen body.
• Blanc de blancs: Een witte wijn die gemaakt is van alleen witte druiven. Je kan witte wijn namelijk ook maken van rode druiven.
• Blend: Een wijn gemaakt van verschillende druivenrassen. Ook wel assemblage.
• Decanteren: Een wijn decanteer je als er droesem inzit. Je schenkt de wijn dan in een decanteerkaraf. Wanneer je de wijn in het glas gaat schenken, blijft de droesem achter in de hals van het karaf. Niet te verwarren met karafferen.
• Droesem: Het bezinksel van een wijn, dit komt vaker voor bij oudere rode wijnen. De droesem kan bestaan uit tannines, kleurstoffen, wijnsteenzuur of wijnkristal.
• Houtrijping: zie barrique. Wijn op hout laten rijpen geeft smaak en body. Denk aan smaken van vanille, toast, nat hout, kokos, tabak. Oude houten vaten geven alleen body.
• Karafferen: Karafferen is lucht geven aan de wijn. Je klokt de wijn in een karaf en laat dit een tijdje staan om de wijn te luchten. Je doet dit vooral bij jonge rode wijnen die nog niet helemaal op dronk zijn. De wijn wordt dan ‘geopend’ en smaakt aangenamer, de intensiteit van de smaken neemt ook toe.
  Je kan dit ook doen met wijnen die aangetast zijn door reductie, soms kan je die nog redden door ze flink te luchten.
• Malolactische gisting: het proces in het wijnmaken waarbij appelzuur wordt omgezet in melkzuur en koolstofdioxide. Dit proces geeft smaken van bijvoorbeeld yoghurt en boter aan de wijn.
• Monocépage: een wijn gemaakt van één druivenras.
• Nieuwe wereld: de wijnwereld wordt verdeeld in de ‘oude wereld’ en ‘nieuwe wereld’. De ‘nieuwe wereld’ zijn vaak jongere wijnlanden: Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland, Noord- en Zuid-Amerika.
• Oude wereld: wijnlanden in Europa.
• Reductie: Als een wijn in de fles te weinig lucht heeft gehad. De wijn heeft dan een putlucht en ruikt muf.
• Rode wijn: Wijn gemaakt van rode druiven. Je kan wel witte wijn van rode druiven maken, maar geen rode wijn van witte druiven. Rode wijn krijgt zijn kleur door contact met de schil, want daarin zit de kleurstof. Het vruchtvlees is wit.
• Rosé: Wijn gemaakt van rode druiven. Bij rosé is er korter contact tussen het druivensap en de schil waardoor de wijn een roze kleur krijgt.
• Sur lie: Na het gisten van de wijn blijft deze nog vier tot vijf maanden op het bezinksel van de gist rijpen. Dit geeft extra smaak.
• Terroir: de combinatie van grond, wijngaard, klimaat en de keuzes van de wijnmaker.
• Vinificatie: het proces van wijnmaken.
• Vintage: oogstjaar. Toen ik jaren geleden in Bordeaux was tijdens een wijntrip en ik nog praktisch niks over wijn wist, dacht ik dat dit een soort speciale bijzondere jaargang was. Net als met vintage kleding…
• Witte wijn: wijn gemaakt van witte druiven of rode druiven, zonder contact met de schil.

Ik hoop dat met deze basistermen je een stukje verder bent gekomen met je kennis over wijn. Handig als je uit eten gaat, als je blogs en boeken leest over wijn of als je het leuk vindt om wijnreviews te lezen voor wanneer je zelf een wijn gaat kopen of bestellen.

Ik kan me heel goed voorstellen dat er vragen bij je opkomen bij deze termen. Wat zou je graag willen weten? Laat het achter bij de comments. Dan kan ik het meteen beantwoorden of meenemen in een volgende blogpost!